İlk sanatçılar kadın mıydı?

İspanya ve Fransa'da bulunan mağaralardaki duvar resimlerini analiz eden arkeologlar, ezber bozacak sonuçlara ulaştı. Elde edilen veriler, sekiz mağaradaki çizimlerden dörtte üçünün kadınlara ait olduğunu gösteriyor.

Paleolitik dönem mağaralarını ve yaşam alanlarını inceleyen araştırmacılar, bugüne kadar duvar çizimlerini ve diğer erken dönem sanat eserlerini yapanların erkekler olduğunu iddia etti. Bu iddia sebebiyle de onlarca yıl boyunca antik dünyanın erkekler etrafında şekillendiği düşünüldü. Ancak geçtiğimiz günlerde söz konusu iddiayı yeniden gözden geçirmeye neden olacak keşifler yapıldı.
Paleolitik ve neolitik dönemlere dair karşımıza çıkan en popüler algı dünyanın erkek egemen olduğu algısı. Erkeklerden savaşçı, avcı ve kültür yaratan kişiler olmaları beklenirken, kadınlar yerleşim bölgelerinde kalmalı, çocuklarla ilgilenip yemek yapmalı ve ateşi kontrol altında tutmalıydı.
Ancak tüm bu algı araştırmacıların hayal gücüyle oluşturuldu. Unutulmamalı ki Paleolitik ve Neolitik dönem insanları ne bir mektup ne de yazı bıraktı geriye. Bu insanlara dair tüm bilgilerimiz kazı alanlarında elde edilenlere dayanıyor. Kazılardan çıkan malzemeleri analiz ederken araştırmacılar adeta bir yapbozu bir araya getirmeye çalışıyor. Elde edilen sonuçlar bilimsel bilgiye dayandığı kadar araştırmacıların hayal gücüne de dayanıyor.
En eski geleneklerin bile hala çözülmemiş olmasına rağmen tarih öncesi insana dair sorulmamış daha pek çok soru var. Günümüzde tarih öncesi döneme dair yapılan araştırmalarda disiplinlerarası bir metodoloji benimsense de, araştırmaların kapsamı karanlık bir odada yakılan kibrit ışığını andırıyor.
İLK SANATÇILAR KİMDİ?
Zaman ilerledikçe araştırmacılar ‘ilk kadınlar’ ve bu kadınların topluluk içindeki yerlerine dair daha fazla soru sormaya başladı. Bu sorular ayrıca ünlü mağara çizimleriyle de ilişkili.Pennsylvania Eyalet Üniversitesi‘nden arkeolog Dean Snow İspanya ve Fransa’daki tarih öncesi pek çok mağarayı ziyaret etti ve duvar resimlerini analiz etti. Snow’un araştırması, resimlerin neredeyse ilk günkü gibi korunduğu sekiz mağaraya odaklanıyordu. Duvarlardaki el izlerinden elde edilen analizlerde parmak uzunlukları karşılaştırıldığında, Snow ve ekibi çizimlerin dörtte üçünün kadınlar tarafından yapıldığını keşfetti.
Araştırması National Geographic Araştırma ve Keşif Komitesi tarafından desteklenenDean Snow, National Geographic’e şöyle konuştu:
“Akademik literatürde yıllarca erkek önyargı hüküm sürdü. Mağara resimlerini kimin, neden yaptığına dair bilimsel dayanağı olmayan varsayımlarda bulunuldu. Avcı-toplayıcı topluluklarda öldürme işini üstlenen genellikle erkek. Ancak avı yaşam alanına taşıyan kadınlar ve kadınlar da av sürecine erkekler kadar dahil oluyorlar. Av işi sadece birkaç erkeğin bizon peşinde koşmasından ibaret değil.”
Mağara çizimleri genellikle hayvanları ve avcıları resmettiği için araştırmacılar resimleri yapanların erkekler olduğu sonucuna varmıştı. Ancak bu araştırmalar duvarlardaki el izlerini analiz etmemişti. Snow’un yaptığı araştırma değişik boyutlardaki el izlerinin cinsiyet temelli bir farklılık gösterdiğini ve sanat işiyle uğraşan kadınların erkeklerden daha fazla olduğunu kanıtladı. El izlerinin karşılaştırılması bilinen bir bilimsel gerçeğe dayanıyor: Kadınların yüzük ve işaret parmakları hemen hemen aynı boydayken, erkeklerin yüzük parmakları işaret parmaklarından daha uzun.
İLK ARAŞTIRMA DEĞİL
Snow’un araştırması bu alanda yapılan ilk araştırma değil. 10 yıl önce Birleşik Krallık’tan John Manning isimli bir biyolog Snow’un kanıtladığı fikri öngörmüştü. Manning ayrıca kadınların ve erkeklerin parmak uzunluklarının birbirinden farklı olduğunu savunmuştu. Snow da araştırmasını Manning’in fikirlerinden ilham alarak başlattı.
Snow, Afrika, Avustralya ve Arjantin’in Borneo şehrindeki mağaralarında duvarlardaki el izlerini araştırmıştı. Ayrıca Snow İspanya ve Fransa’da içinde resimler olan ünlü mağaraları keşfetti.

www.gazeteduvar.com.tr