Medya haberlerinde kadın yok!
TÜRKİYE UYAN: MEDYA HABERLERİNDE KADIN YOK!
Türkiye'de medya haberlerinde kadının yer alışını inceleyen Küresel Medya İzleme Projesi tamamlandı.
2015 döneminde gazete, radyo ve televizyonlarda yer alan haberler açısından bakıldığında;
- Politika ve hükümet ile ilgili haberlerde %94 oranında erkekler, %6 oranında kadınlar var.
-Ekonomi haberlerinde %94 erkekler var, %6 oranında kadınlar var.
-Bilim ve sağlık ile ilgili haberlerde %75 oranında erkekler, %25 oranında kadınlar var.
-Sosyal ve hukuki konular ile ilgili haberlerde %72 erkekler, %28 oranında kadınlar var.
-Suç ve şiddet ile ilgili haberlerde %80 oranında erkekler, %20 oranında kadınlar var.
-Meşhur kişiler, sanat, medya ve spor ile ilgili haberlerde %53 oranında kadınlar, %47 oranında erkekler var. Kadının öne çıktığı tek alan.
-Geriye kalan diğer konulardaki haberlerde %67 oranında erkekler, %33 oranında kadınlar yer alıyor.
2015 döneminde İnternet (Facebook) ve Twitter'da yer alan haberler açısından bakıldığında;
-Politika ve hükümet ile ilgili haberlerde %91 oranında erkekler, %9 oranında kadınlar var.
-Ekonomi haberlerinde %71 erkekler var, %29 oranında kadınlar var.
-Bilim ve sağlık ile ilgili haberlerde %63 oranında erkekler, %37 oranında kadınlar var.
-Sosyal ve hukuki konular ile ilgili haberlerde %55 erkekler, %45 oranında kadınlar var.
-Suç ve şiddet ile ilgili haberlerde %62 oranında erkekler, %38 oranında kadınlar var.
-Meşhur kişiler, sanat, medya ve spor ile ilgili haberlerde %43 oranında kadınlar, %57 oranında erkekler var. Kadının öne çıktığı tek alan.
-Geriye kalan diğer konulardaki haberlerde %75 oranında erkekler, %25 oranında kadınlar yer alıyor.
-Gazete haberlerinin yüzde 90'ında erkekler merkezde. Yüzde 10'unda sadece kadınlar gazete haberlerinde merkezde.
-Radyo haberlerinin yüzde 94'ünde erkekler merkezde. Yüzde 6'sında sadece kadınlar radyo haberlerinde merkezde.
-Televizyon haberlerinin yüzde 78'inde erkekler merkezde. Yüzde 22'sinde sadece kadınlar televizyon haberlerinde merkezde.
-Yerel haberlerin sadece yüzde 24'ünde kadın merkezde yer alabiliyor.
-Medya haberlerinde cinsiyet eşitliğine ilişkin vurgu, eşitsizlikleri ortaya koymaya yönelik çaba neredeyse hiç yok. En yüksek oran politika ve hükümete ilişkin haberlerin yüzde 27'sinde sadece cinsiyet eşitliğine ilişkin vurgu, eşitsizlikleri ortaya koymaya yönelik çaba görünüyor. Diğer konuları işleyen haberlerde neredeyse cinsiyet eşitliğine ilişkin vurgu ve eşitsizlikleri ortaya koymaya yönelik çaba hiç yok.
-Medyadaki haberlerde kadının özne, sözcü, uzman ve yorumcu olarak yer alması neredeyse yok denecek kadar az. Ancak, genel geçer düşünce paylaşımı anlamında (yüzde 57 oranında) ve kişisel deneyim paylaşımında (yüzde 49) kadını medya haberlerinde işlevsel olarak görebiliyoruz.
-Kazaların, doğal afetlerin ve fakirliğin kurbanı olarak medya haberlerinde yer almada, haberlerin yüzde 29'unda kadınlar merkezdeyken, erkeklerde ise oran yüzde 19 olmakta.
-Savaş, terör, şiddet ve hırsızlık gibi konuların yer aldığı haberlerin yüzde 25 oranında kadın kurbanken kurtulabilmiş görünüyor. Kadın ağırlıklı olarak kurban durumunda.
-Kadın, medyada yer alan haberlerin içinde fotoğrafı ile yer aldığında oran olarak erkeklerin önüne geçiyor. Fotoğrafıyla yer alan haber öznesi olmada kadın yüzde 67 oranında yer alırken erkekler yüzde 33 oranında fotoğrafı ile birlikte haber öznesi. Kadınlar görselliğe hizmet etmede rakamlar içerisinde kendine yer bulabiliyor.
-Gazetelerdeki haber üreten muhabir ve habercilerin yüzde 80'i erkek ve yüzde 20'si kadın.
-Radyoda ise kadın kendisine yer bulabilmiş durumda. Yüzde 65 oranında kadın ve yüzde 35 oranında erkek muhabir ve haber üreticisi durumunda.
-Televizyonda haber üreticisi olan muhabir ve habercilerin yüzde 59'u erkeklerden ve yüzde 41'i kadınlardan oluşmakta.
-Internette yer alan politika ve hükümet ile ilgili haberlerin yüzde 10'unda kadın yer alırken, yüzde 75'inde erkek bulunmakta.
-İnternette yer alan ekonomi ile ilgili haberlerin tümünde erkek merkezde. Kadının yeri ve sesi yok.
SONUÇ:
Yukarıdaki sonuçlar özet olarak yer almaktadır. 1995 yılından bu yana her 5 yılda bir yapılmakta olan Küresel Medya İzleme Projesi'nde 2015 dönemi sonuçları Türkiye açısından durumun kadının medyada yer alan haberlerde farklı birçok boyutta önceki olumsuz durumlardan daha da kötüye gittiğini göstermekte. Kadının medya haberlerinde yer alışı önceki dönemlerde izlendiğinde genel olarak erkeklere göre dünyada ve Türkiye'de dörtte bir oranında yer alıyorken 2015 döneminde çok daha olumsuz ve yok denecek bir boyuta geldiği görülmekte. Dünya ve bölge ortalamalarının çok daha altında kalmaya giden bir durumun dikkat çektiğini vurgulamak gerekmekte.Projenin Türkiye boyutu Anadolu Üniversitesi öğretim üyelerinin katılımı ve Prof. Dr. Nezih Orhon'un koordinatörlüğünde gerçekleşmiştir. Gazete, radyo, televizyon, İnternet ve Twitter haberleri incelenmiştir.
Küresel Medya İzleme Projesi Türkiye Koordinatörü
Prof. Dr. Nezih Orhon
www.ucansupurge.org